مجازات تکمیلی یا تتمیمی مجازاتی است که دادگاه میتواند علاوه بر مجازات اصلی و برای تکمیل آن تعیین کند.
در تمامی موارد امکان صدور حکم به مجازات تکمیلی وجود ندارد و دادگاه فقط در مواردی که قانون اجازه داده (یعنی در مواردی که شخص مرتکب جرم مستوجب حد، قصاص یا تعزیر درجه شش تا درجه یک شده است) میتواند از این نوع مجازات استفاده کند.
صدور حکم در خصوص مجازات تکمیلی، برای دادگاه الزامی نیست. بلکه این امر در اختیار قاضی دادگاه است که میتواند در صورتی که مصلحت بداند، در کنار مجازات اصلی، حکم به مجازات تکمیلی نیز صادر کند.مدت مجازات تکمیلی طبق قانون حداکثر دو سال است.
چند نوع مجازات تکمیلی داریم؟
مجازات هایی که قاضی صادرکننده حکم می تواند در ضمن حکم به مجازات اصلی، مجرم را به یک یا چند مورد از آن ها محکوم نماید، به شرح زیر است:
- اقامت اجباری در محل معین
- منع از اقامت در محل یا محل های معین
- منع از اشتغال به شغل، حرفه یا کار معین
- انفصال از خدمات دولتی و عمومی
- منع از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری
- منع از داشتن دسته چک یا صدور اسناد تجاری
- منع از حمل سلاح
- منع از خروج اتباع ایران از کشور
- اخراج بیگانگان از کشور
- الزام به خدمات عمومی
- منع از عضویت در احزاب، گروه ها و دستهجات سیاسی یا اجتماعی
- توقیف وسایل ارتکاب جرم یا رسانه یا مؤسسه دخیل در ارتکاب جرم
- الزام به یادگیری حرفه، شغل یا کار معین
- الزام به تحصیل
- انتشار حکم محکومیت قطعی
در چه مواردی مجازات تکمیلی صادر می شود؟
همانطور که پیشتر نیز ذکر شد، قاضی نمی تواند در تمامی پرونده ها مجرم را به مجازات تکمیلی محکوم کند بلکه صرفا زمانی اختیار دارد در کنار حکم به مجازات های اصلی، مجرم را به مجازات تکمیلی نیز محکوم کند که مجازات اصلی مجرم یکی از موارد زیر باشد:
- در صورتی که مجرم به مجازات های حدی محکوم شود.
- در صورتی که مجرم به قصاص عضو و قصاص نفس محکوم شود و حکم قصاص نفس به هر علتی اجرا نشود.
- در صورتی که مجرم به مجازات حبس بیشتر از شش ماه محکوم شود.
- در صورتی که مجرم به پرداخت جزای نقدی بیشتر از دو میلیون تومان محکوم شود.
- در صورتی که مجرم به شلاق تعزیری بیش از سی و یک ضربه محکوم شود.
