تعریف سفته یا فته طلب، با توجه به قانون سفته، عبارت است از، سندی که صادر کننده آن، متعهد می شود، مبلغ درج شده در آن را، در تاریخ مشخص یا عندالمطالبه پرداخت کند. نحوه صدور سفته، بدین شکل است که باید، مواردی چون نام گیرنده، مبلغ، تاریخ صدور و پرداخت، در آن، نوشته شود. پس از تهیه برگه سفته و درج این موارد، صادر کننده، آن را مهر و امضا می کند و در نتیجه به پرداخت متعهد می شود.
سفته، یک سند تجاری است که در معاملات بازرگانی، بسیار پر کاربرد است. از این رو، باید مانند تمام اسناد تجاری، ویژگی های یک سند تجاری را داشته باشد. سفته، یک سند تعهد آور است و صادر کننده آن را متعهد به پرداخت وجه درج شده در سفته می کند. سفته، زمانی به وجود آمد، که تجار، در انتقال پول، از جایی به جای دیگر، احساس خطر کردند و اغلب متضرر می شدند.
در حال حاضر، شرکت های تجاری و تجار، با استفاده از سفته، مشکلات مالی خود را حل می کنند. مردم، اغلب از مقرراتی که بر سفته، حاکم است بی اطلاع اند. همچنین،نحوه صدور سفته، با توجه به آنچه در قانون سفته آمده است، شرایط ویژه ای دارد که عدم توجه به آن، خسارت های مالی جبران ناپذیری را برای افراد، در پی خواهد داشت.
از این رو، در این مقاله، به بیان این موضوع که تعریف سفته چیست و نحوه صدور آن چگونه است، می پردازیم و نکاتی را در خصوص قانون سفته با توجه به قانون تجارت، ارایه می دهیم.
سفته چیست ؟
همه ما، واژه سفته یا سفته الکترونیکی را، بارها و بارها شنیده ایم، اما بسیاری از ما، نمی دانیم که تعریف سفته چیست. در تعریف سفته و بیان این امر که سفته چیست، با توجه به قانون، باید گفت: سفته، از اسناد تجاری است و سندی است که صادر کننده آن، متعهد می شود، مبلغ درج شده در آن را، در تاریخ مشخص یا عندالمطالبه، پرداخت کند.
امروزه، استفاده از سفته در بین افراد، جهت سپردن ضمانت، نظیر سفته حسن انجام یا ضمانت انجام کار، تعهد به پرداخت وجه در مهلت معین و مواردی نظیر این ها، رواج بسیاری یافته است. بنابراین، سفته، یک سند تعهد به پرداخت است. مطابق قانون صدور سفته که در قانون تجارت بیان شده، صدور سفته، قوانین خاص خود، نظیر درج امضا و مهر، مشخص کردن محل صدور و مواردی از این دست را دارد که در صورت عدم رعایت آن ها، سفته، صرفا، یک سند عادی، محسوب خواهد شد.
هر برگه سفته، دارای بخش های مشخصی است که باید، با توجه به قانون پر کردن سفته، به درستی تکمیل شوند تا سفته، از اعتبار یک سند تجاری، برخوردار باشد. قسمت های مختلف موجود در یک برگه سفته، شامل مواردی از قبیل قسمت مربوط به مبلغ، تاریخ، سررسید، نام بستانکار، نام متعهد، محل پرداخت سفته و محل اقامت متعهد سفته می باشد.
نحوه صدور سفته
در قسمت قبل، توضیح دادیم که تعریف سفته چیست. در این قسمت، قصد داریم تا به نحوه صدور سفته، با توجه به قانون سفته که در قانون تجارت آمده است، بپردازیم. بعد از تهیه سفته، صادر کننده، برای صدور یا در اصطلاح "سفته دادن"، باید نکاتی را رعایت کند. عدم رعایت این نکات، باعث می شود که سفته، دیگر سند تجاری نباشد، یک سند عادی تلقی شود و از مزایای سند تجاری بودن، محروم شود. در قانون سفته، نحوه صدور سفته، به ترتیب زیر است:
نوشتن مبلغ معین: بر روی هر برگه سفته، مبلغ سفته، نوشته شده است. برای مثال، بر روی برگه سفته، نوشته می شود؛ "سفته تا مبلغ بیست میلیون ریال"، این مبلغ نوشته شده در سفته، سقف اعتبار آن را مشخص می کند. اما وجود این مبلغ، نباید باعث شود صادر کننده سفته، نتواند مبلغ مورد نظر خود را بر روی آن درج کند؛ صادر کننده، می تواند تا سقف مبلغ اسمی سفته، به تعیین مبلغ بپردازد. مبلغ سفته، باید به حروف نوشته شود. نوشتن مبلغ سفته به حروف، مانع از سوء استفاده از سفته، خواهد شد.
نوشتن تاریخ صدور سفته: صادر کننده، باید، طبق قانون سفته، تاریخ صدور سفته را قید کند، در غیر این صورت، سند ، ارزش تجاری خود را از دست می دهد. تاریخ صدور، باید شامل روز، ماه و سال باشد و بهتر است که با حروف هم نوشته شود. سفته بدون تاریخ، در مواردی، مثل مشخص نبودن تاریخ صدور، سبب می شود، سفته، یک سند عادی محسوب شود.
نوشتن نام گیرنده: باید، نام گیرنده وجه یا طلبکار، در سفته، قید شود. اگر نام گیرنده در سفته، نوشته نشود، سفته، در وجه حامل، محسوب می شود و این یعنی، کسی که سند در دست او باشد، می تواند وجه آن را مطالبه کند. بنابراین بهتر است، حتما نام گیرنده، در سند قید شود .
نوشتن تاریخ پرداخت سفته: در سفته، باید تاریخ پرداخت قید شود. در صورتی که تاریخ پرداخت سفته، تعیین نشود، سفته، حال خواهد بود و دارنده سفته، هر زمان بخواهد، می تواند آن را مطالبه کند. بهتر است تاریخ را هم، به عدد و هم به حروف بنویسید .
درج امضا یا مهر صادر کننده: امضا و مهر صادر کننده، به منزله این است که بدهکار بودن خود را تایید می کند. درج تمام این موارد در سفته، توسط خود صادر کننده، ضروری است و بدون درج مهر یا امضا، سفته، اعتبار خود به عنوان یک سند را از دست می دهد.
سوالات متداول
